Wat is beter: een voedingspatroon met of zonder koolhydraten? Het korte antwoord: koolhydraten heb je nodig. Het lange antwoord lees je hieronder.
De mythe van koolhydraten
Oké, je wilt controle over je gewicht. Dan zijn er verschillende wegen die je kunt bewandelen. Zo kan je gewicht verliezen via Weightwatchers, Keto-dieet, Paleo-dieet, Atkins, Bloedgroepen dieet etc etc. En ook een crash dieet werkt als een malle.
Elk afvaldieet heeft een eigen filosofie maar in de basis draaien ze allemaal om hetzelfde: om af te vallen moet je zorgen dat je minder calorieën binnenkrijgt dan dat je op een dag verbrand. Een calorietekort creëren, noemen we dat. Welke je ook kiest, dit is de basis van elk afvaldieet. Deze gemeenschappelijke deler maakt het ene dieet dan ook niet beter of slechter dan de ander (met uitzondering van een crash dieet maar later daar meer over). De route is misschien anders maar uiteindelijk leiden alle wegen toch echt naar uhh.. ja…Rome.
Dan de andere kant van de medaille: aankomen. Er zijn maar weinig diëten op gericht op het verhelpen van ondergewicht maar in de basis zorg je voor een toename in gewicht door meer in te nemen dan te verbranden. Dit noemen we calorieoverschot creëren. Voor sommige mensen kan dit een enorme uitdaging zijn. De diëten zitten negen van de tien keer vol met energiedichte producten en met een portiegrootte van heb ik jou daar.
Terug naar je wens: je wil controle over je gewicht en dus moet je met je voedingspatroon aan de slag. Dat punt lijkt mij vrij helder. Maar hoe passen koolhydraten daarin? Fijn dat je het vraagt!
Twee verhalen die rondzingen
Als je het over koolhydraten hebt, zijn er twee verhalen die rondgaan: 1. van koolhydraten krijg je energie en 2. van koolhydraten word je dik.
Het eerste verhaal is volkomen waar. Koolhydraten zijn een van de drie voedingsstoffen die als brandstof voor je lichaam dienen. Net zoals vet en eiwitten dat doen. Koolhydraten leveren als eerste én als snelste de energie waar je lichaam om vraagt. Pen optillen? Koolhydraten. Zappen? Koolhydraten. Sprintje trekken? Koolhydraten. Ook voor het leveren van inspanning zoals fitness en interval training zijn koolhydraten een belangrijke energieleverancier.
Koolhydraten zijn verder de enigste bron van energie voor je hersenen. Noem ze kieskeurig, maar je hersenen kiezen alleen voor de energie afkomstig uit koolhydraten. Dat maakt dat je koolhydraten dus simpelweg nodig hebt.
Het tweede verhaal gaat over aankomen door het eten van koolhydraten. Koolhydraten zijn suikers en suiker maakt je dik. Daar zit een kern van waarheid in, het is wel vrij kort door de bocht.
De hoeveelheden bepalen
Laten we bij het begin beginnen. Koolhydraten zijn - naast zetmeel en vezels- inderdaad suikers. Daar moet je niet van schrikken, je lichaam heeft suiker nodig. Niet het suiker dat je in de koffie gooit of in een taartbeslag vindt maar suiker in de vorm van glucose. Deze vorm van suiker komt in je bloed als bloedsuiker en geeft ons lichaam de energie die het nodig heeft. Daarnaast werken, zoals eerder gezegd, je hersenen op glucose en ook voor het functioneren van je rode bloedcellen is deze koolhydraat erg belangrijk.
De toename van gewicht komt (disclaimer: in de meeste gevallen. Er zijn altijd uitzonderingen) doordat je meer eet dan dat je verbruikt. Dit overschot aan energie slaat je lichaam op als vet. Hoe groter de vetopslag, hoe hoger de cijfers op je weegschaal. En nu komt het: dit geldt voor alle drie de voedingsstoffen! Wat je teveel hebt aan energie uit koolhydraten, vetten en eiwit wordt omgezet in vet.
Koolhydraten zelf zijn dus niet de dikmakers, het is de hoeveelheid die je eet én de verbranding van die energie die bepalen of je aankomt of niet. Dus wat te doen met koolhydraten? Eten.
Koolhydraten zijn er in vele soorten en maten
Wanneer je besluit koolhydraten te (blijven) eten, kies dan voor de juiste variant. Want ja, suikers in snoep en frisdrank zijn koolhydraten maar toch kun je deze producten beter laten staan. Het levert energie op maar verder zitten er weinig andere nuttige voedingsstoffen in.
Daarnaast vallen ze onder de categorie ‘snelle koolhydraten’ wat betekent dat je je lichaam de koolhydraten snel verteert met als nadeel dat je er simpelweg heel makkelijk van aan kunt komen. Niet zozeer omdat het direct als vet wordt opgeslagen maar omdat je er snel te veel van eet. Deze koolhydraten geven een zeer laag gevoel van verzadiging waardoor je blijft eten. Ook al heb je de energie niet nodig.
Heb je dan ook langzame koolhydraten? Absoluut! Langzame koolhydraten kun je over het algemeen prima eten; zo kom je immers aan de koolhydraten die je lichaam nodig heeft. Doordat deze koolhydraten complexer in elkaar zitten, duurt het even voordat je lichaam ze verteerd heeft. Met als gevolg dat je langer ‘vol’ zit en dus minder snel een volgende lading voedsel naar binnen stopt.
Gewichtscontrole met koolhydraten
Als je in het rijtje van langzame koolhydraten kijkt, zie je waarschijnlijk een product die je niet had verwacht. Groenten. En groenten zijn gezond. Waar; groente bevat veel vitaminen, mineralen en heeft een versterkend effect op je gezondheid. Het betekent daarentegen niet dat je het onbeperkt kunt eten.
Als je wil afvallen, dan kun je het beste niet vaker dan twee keer per week koolhydraatrijke groenten eten. Groenten met veel koolhydraten zijn bijvoorbeeld zoete aardappel, mais, pompoen, pastinaak en aardpeer. Op de andere dagen kan je kiezen voor broccoli, courgette, aubergine, bloemkool, komkommer, tomaat, paprika, alle soorten sla en kool, spinazie, champignons, paksoi, venkel en witlof.
Eet smakelijk!
Comments